بی رحمی های داعش، و امپریالیزم امریکا
یکی از خوانندگان گرامی نشریۀ «کارگر میلیتانت» طی پیامی به ما، نوشته اند که:
«با سلام؛ مقالات و ترجمه های شما در مورد داعش و کوبانی را خوانده ام و برای من بسیار مفید بوده است. می خواستم بپرسم که آیا مطلبی دارید که تاریخچۀ رابطۀ بین بنیادگرایی دینی در منطقه و اخیرا داعش را با آمریکا، به طور فشرده تر و مختصر توضیح داده باشد. با تشکر»
بنا به درخواست این دوست گرامی، ترجمۀ مطلبی را که امیدواریم پاسخگوی نیاز ایشان باشد، در اختیار مخاطبین قرار می دهیم. با سپاس از تمامی خوانندگانی که ما را یاری می رسانند، «کارگر میلیتانت».
بی رحمی های داعش، و امپریالیزم امریکا
پتریک مارتین
ترجمه: آرام نوبخت
قتل وحشیانۀ خبرنگار امریکایی، استیو ساتلوف، به حق موجی از خشم و انزجار را میان مردم سرتاسر جهان به وجود آورده است. هرچند همدردی با ساتلوف و خانوادۀ او ضروری است، اما باید علل عمیق تر پشت این تراژدی را درک کرد.
قتل جیمز فولی در ماه گذشته به دنبال حادثۀ فوق نیز، هم خصلت ارتجاعی دولتی اسلامی عراق و شام (داعش) و هم پیامدهای دهشتناک نیم قرن مداخلۀ امپریالیزم امریکا در منطقه را به نمایش می گذارد.
معاون رئیس جمهور امریکا، جوزف بایدن، طی سخنرانی خود در کارخانۀ کشتی سازی نیروی دریایی واقع در نیو همفشایر، ضمن محکومیت سر بردین ساتلوف، اعلام کرد که نیروهای نظامی ایالات متحده داعش را تا «دروازه های جهنم» تعقیب خواهند کرد. اما داعش برخلاف آن چه حکومت اوباما و رسانه های امریکا تصویر می کنند، پدیده ای غیرقابل درک نیست که از یک نیروی اهریمنی نشأت گرفته باشد؛ بلکه خود محصول سیاست های حکومت امریکا در طول یک دورۀ طولانی است.
حکومت های مختلف وقت در ایالات متحده، چندین دهه به دنبال ایجاد ارتجاعی ترین و عقب مانده ترین نیروهای بنیادگرا در خاورمیانه بوده اند. در سرتاسر دورۀ جنگ سرد، واشنگتن همین نیروها را علیه رهبران ناسیونالیست سکولار بسیج کرد، چرا که آن ها را متحدین بالقوۀ اتحاد شوروی یا تهدید مستقیم نسبت به سود و مالکیت ابرشرکت های امریکایی و اروپایی می دید.
سازمان اطلاعات امریکا، سیا، اسلام گرایان دست راستی ایران را در حمایت از کودتای 1953 بسیج کرد؛ و طی این کودتا حکومت لیبرال محمد مصدق که به ملی سازی صنعت نفتِ اساساً متعلق به بریتانیا دست زده بود، برکنار گردید. امریکا همین نیروها را در مصر هم پرورش داد، از جمله اخوان المسلمین، تا به این ترتیب رژیم کلنل جمال عبدالناصر را که به ملی کردن کانال سوئز دست زده و به دنبال دریافت کمک نظامی از اتحاد شوروی بود، تضعیف کند.
در سال 1977، سیا از کودتای محمد ضیاء الحق در پاکستان پشتیبانی کرد؛ ضیاء الحق با اتکا بر بنیادگرایی اسلامی، یک حکومت نظامی را اعلام کرد که تا زمان مرگ او در سال 1988 به طول انجامید.
لنگرِ امنیتی سیاست امریکا در منطقۀ خلیج فارس، به خصوص پس از انقلاب 1979 ایران که به سرنگونی رژیم شاه انجامید، چیزی نبود جز اتحاد با سلطنت عربستان سعودی؛ سلطنتی که مدت هاست درحال تقویت ارتجاعی ترین اشکال بنیادگرایی اسلامی به عنوان دژ ایدئولوژیک خود برای حفظ حاکمیت انگلی اش بوده است.
دولت اسرائیل هم سیاست مشابهی را دنبال کرد؛ یعنی تلاش کرد با تقویت شاخۀ وابسته به اخوان المسلمین در اراضی تحت اشغال فلسطین به عنوان یک رقیب، سازمان رهایی بخش فلسطین در دورۀ یاسر عرفات را به عنوان دشمن اصلی خود تضعیف کند. از دل این تلاش ها بود که حماس و جهاد اسلامی متولد گشت.
در طول دورۀ تلاش های ایالات متحده برای براندازی حکومت ها که از اواخر دهۀ 1970 علیه حکومت طرفدار شوروی در افغانستان آغاز شد، بنیادگرایی اسلامی مستقیماً به خشونت های تروریستی پیوند خورد. سیا که با عربستان سعودی و پاکستان همکاری داشت، بنیادگرایان اسلامی را از سرتاسر جهان جذب کرد، برای ساخت بمب و سایر تاکتیک های تروریستی تعلیم داد و آن ها را به میدان نبرد در افغانستان گسیل کرد. برجسته ترین فرد در میان آن ها، فرزند یک مولتی میلیونر سعودی، یعنی اسامه بن لادن بود.
سربازاران کهنه کار افغانستان، از مراکش تا اندونزی به کشورهای خود بازگشتند و نفوذ بنیادگرایی اسلامی را در کشورهایی که سابقاً هرگز چنین چیزی در آن ها وجود نداشت، گسترش دادند. یکی از نقاط عطف کلیدی، جنگ خلیج فارس (1990-1991) بود که طی آن نیم میلیون سرباز امریکایی اعزام شدند، و همین امر، جسارات لازم را به بن لادن و سایر اسلامگرایان داد تا ایالات متحده را به عنوان دشمن اصلی اعلام کنند.
به دنبال حملات 11 سپتامبر به دست گروهی از تروریست های عموماً سعودی که برخی از آن ها برای دستگاه اطلاعاتی امریکا شناخته شده بودند، حکومت بوش «جنگ علیه ترور» را علیه متحدین سابق ایالات متحده اعلام کرد. با این حال این به هیچ وجه به معنای گسست از بنیادگرایان اسلامی، که اکنون بسیاری شان به گواه رویدادهای بعدی زیر چتر القاعده عمل می کنند، نبوده و نیست.
ارتباط سیاه و شوم میان سیاست خارجی ایالات متحده و اسلام گرایان تندرو همچنان به قوت خود باقی ماند؛ به خصوص در عراق، لیبی و سوریه، یعنی سه کشور تحت حاکمیت رژیم های سکولاری که گروه های بنیادگرا را تا حد زیادی سرکوب کرده بودند. تهاجم امریکا و اشغال عراق، این کشور را ویران ساخت، صدها هزار عراقی، کشته و زیرساخت های اجتماعی و فیزیکی نابودند شدند. در طول دورۀ اشغال، امریکا با به کارگیری استراتژی «تفرقه بیانداز و حکوت کن»، عامدانه به شکاف های فرقه ای میان شیعه ها و سنی ها دامن زد (پدیده ای که سرمایه داری جمهوری اسلامی نیز سهم قابل توجهی در آن ایفا کرد– م)؛ نتیجۀ این اقدامات، رشد نیروهای سنی القاعده در عراق، به عنوان طلایۀ «داعش»، بوده است.
ایالات متحده– ناتو طی مداخلۀ خود در لیبی در سال 2011، عناصر مرتبط با القاعده را به عنوان نیروی زمینی خود به کار گرفتند، و همین به وضعیت فعلی اضمحلال سیاسی و جنگ داخلی در آن کشور انجامیده است.
در سوریه نیز سیا و متحدین ایالات متحده مانند قطر و عربستان سعودی مستقیماً در مسلح کردن، تأمین مالی و تعلیم نیروهای اسلامی برای مبارزه علیه رژیم اسد، متحد ایران و روسیه، نقش داشته اند. در بین دریافت کنندگان کمک مالی از ایالات متحده، هم جبهۀ النصره، یعنی شاخۀ وابسته به القاعده در سوریه به چشم می خورد، و هم داعش که حامی شکل به مراتب افراطی تری از تروریزم اسلامی نسبت به القاعده بود و تا سر حد تشکیل «خلافت» در قلمروهای تسخیرشدۀ خود در شرق سوریه و غرب عراق نیز پیش رفت.
هنگامی که اوباما هفتۀ گذشته از «نداشتن یک استراتژی» برای مداخلۀ ایالات متحده در سوریه صحبت به میان آورد، در واقع سهواً به تناقضات سیاست خارجی امریکا اعتراف می کرد. داعش اکنون رژیم دست نشاندۀ امریکا در بغداد را تهدید می کند، ولی با این وجود همچنان در عمل متحد کارزار ایالات متحده برای براندازی در سوریه با هدف سرنگونی رژیم اسد محسوب می شود.
واشنگتن هنوز درفکر است که چگونه راه حلی برای این گرۀ کور پیدا کند: یعنی دامن زدن به جنگ علیه داعش بدون کنار گذاشتن هدف خود مبنی بر برکناری اسد، که آن هم با شدت گیری تنازعات میان امپریالیزم امریکا و روسیه بر سر اوکراین به مراتب ضروری تر شده است.
پرزیدنت اوباما طی ملاحظاتی در کنفرانس مطبوعاتی در استونی، جنایات داعش را در قالب سربردین دو خبرنگار امریکایی و همین طور سلاخی شهروندان غیرنظامی و اسرا در شمال عراق، محکوم کرد. اما زمانی که خود داعش چنین جنایت هایی را علیه شهروندان غیرنظامی و سربازان سوری مرتکب می شد، اوباما ابداً یاد چنین «محکومیت» هایی نیفتاد.
اکنون این متحد اخیر امریکا علیه اسد، برای ارائۀ خدمتی دیگر به امپریالیزم امریکا مورد بهره برداری قرار می گیرد: جنایات داعش قرار است بهانه ای باشد برای تشدید مداخلۀ نظامی ایالات متحده در خاورمیانه، از جمله افزایش بمباران عراق و نهایتاً گسترش آن به سوریه و ورود مجدداً سربازان امریکایی، این بار در مقیاس به مراتب بیش تر. تنها ساعاتی پس از قتل استیو ساتلوف، اوباما دستور به اعزام 350 نظامی دیگر داد تا ظاهراً گارد سفارت ایالات متحده را تقویت کند و به این ترتیب شمار کل نیروی اعزامی امریکا را به بالغ بر 1100 نفر برساند.
حکومت امریکا، تهاجم نظامی در خاورمیانه را با تشدید حملات به حقوق دمکراتیک در کشور خود ترکیب خواهد کرد. نخست وزیر بریتانیا، دیوید کامرون، نقداً پیش دستی کرده و تهدید داعش را بهانه ای قرار داده است تا تمهیدات امنیتی را در خیابان های بریتانیا گسترش دهد و مهاجرین از خاورمیانه را سرکوب کند.
کارگران در ایالات متحده و در سطح جهانی باید سرسختانه به مخالفت با هرگونه تلاش برای بهره برداری از جنایات داعش به عنوان بهانه ای برای جنگ و سرکوب برخیرند؛ امپریالیزم امریکا که بنیادگرایی و تروریزم اسلامی را در دامان خود پرورش داده،؛ اکنون می خواهد از آن برای اهداف خود بهره گیرد. شکست بنیادگرایان اسلامی، وظیفۀ طبقۀ کارگری است که حول برنامه ای سوسیالیستی و انترناسیونالیستی بسیج گردیده باشد.
4 سپتامبر 2014
https://www.wsws.org/en/articles/2014/09/04/pers-s04.html
مطالب مرتبط:
خودمختاری دمکراتیک در روژاوا و ساختار مدیریتی و تصمیم گیری در آن
سازمان «نگرش مارکسیستی» ترکیه: رأی پارلمان به جنگ و جاه طلبی های امپریالیستی «حزب عدالت و توسعه»
سازمان «نگرش مارکسیستی» ترکیه: پیش به سوی افزایش همبستگی با مردم کُرد علیه داعش و حامیانش!
به حمایت از کردها برخیزید! (قطعنامۀ «اتحاد برای رهایی کارگر» در بریتانیا برای شعبات اتحادیه)
کوبانی، جلوۀ درخشان ارادۀ متحد علیه بربریت
کُردها پس از نبردی تن به تن، کوبانی را حفظ می کنند
داعش و سومین جنگ امپریالیستی در عراق
پیش روی های «داعش» در عراق
عراق جولانگاه تحجر و توحش جهان سرمایه: مصاحبه با مراد شیرین
